Capsicum Farming 2024 – शिमला मिरची, ज्याला ढोबळी मिरची असेही म्हणतात, ही भारतातील एक लोकप्रिय भाजी आहे. तिच्या विशिष्ट चव आणि पोषणमूल्यांमुळे ती स्वयंपाकघराचा अविभाज्य भाग बनली आहे. शेतकऱ्यांसाठी शिमला मिरचीची लागवड फायदेशीर ठरू शकते, जर योग्य पद्धतीने तिचे व्यवस्थापन केले गेले. महाराष्ट्रातील हवामान आणि जमिनीचा प्रकार लक्षात घेता, या पिकासाठी उत्तम संधी आहे. शिमला मिरचीमध्ये जीवनसत्त्वे A, C, आणि K भरपूर प्रमाणात असतात. याशिवाय, तिला फायबर, अँटीऑक्सिडंट्स आणि कमी कॅलरीजचे प्रमाण असल्याने ती आरोग्यासाठी लाभदायक आहे.
ढोबळी मिरचीच्या वाणांची निवड – Capsicum Farming 2024
Capsicum Farming 2024- ढोबळी मिरचीच्या यशस्वी लागवडीसाठी पहिली व महत्त्वाची पायरी म्हणजे योग्य वाणाची निवड करणे. भारतात ढोबळी मिरचीच्या विविध जाती उपलब्ध असून, हवामान, जमिनीचा प्रकार, रोग प्रतिकारक्षमता आणि बाजारपेठेतील मागणी यानुसार वाण निवडले जाते.
भारतातील लोकप्रिय ढोबळी मिरचीचे वाण
- कॅलिफोर्निया वंडर:
- भारतात सर्वाधिक लागवड होणारी जात.
- मध्यम उष्ण हवामानासाठी उत्तम.
- फळे गडद हिरवी व जाडसर असतात.
- जुपिटर:
- मोठ्या आकाराच्या फळांसाठी ओळखली जाते.
- चांगल्या उत्पादनासाठी प्रसिद्ध.
- इंडस:
- महाराष्ट्रात लोकप्रिय जात.
- उष्ण हवामानासाठी चांगली प्रतिकारक्षमता.
- इंद्रा:
- मराठवाडा आणि पश्चिम महाराष्ट्रात मोठ्या प्रमाणावर लागवड होते.
- कमी काळजीतही भरघोस उत्पादन देणारी जात.
- माणिक:
- रंगीत फळांसाठी ओळखली जाते.
- उष्णतेला सहनशील.
- यलो वंडर:
- दक्षिण भारतात विशेषतः लागवड केली जाते.
- फळे पिवळसर व चवदार.
वाण निवडताना लक्षात घेण्याच्या गोष्टी
- हवामानाचा विचार: शेतकऱ्यांनी आपल्या प्रदेशातील हवामानानुसार योग्य वाण निवडावे. उदाहरणार्थ, जास्त उष्ण प्रदेशांसाठी इंडस आणि इंद्रा जास्त फायदेशीर ठरतात.
- रोग प्रतिकारशक्ती: रोगप्रतिकारक वाण निवडल्यास उत्पादन टिकाऊ व दर्जेदार होते.
- बाजारपेठेतील मागणी: स्थानिक व राष्ट्रीय स्तरावर कोणत्या प्रकारची मिरची मागणी आहे, हे पाहून वाणाची निवड करावी.
महाराष्ट्रातील वाणांची निवड
महाराष्ट्रात प्रामुख्याने इंडस आणि इंद्रा या वाणांची लागवड केली जाते.
- या जाती उष्णतेला प्रतिरोधक असून, त्या महाराष्ट्रातील जमिनीच्या प्रकारासाठी योग्य ठरतात.
- या जातींना बाजारपेठेत चांगली मागणी असल्याने शेतकऱ्यांना उत्पादनास चांगला दर मिळतो.
ढोबळी मिरची लागवडीसाठी जमिनीची तयारी
Capsicum Farming 2024- ढोबळी मिरचीची (शिमला मिरची) लागवड करताना जमिनीची योग्य तयारी ही पिकाच्या गुणवत्तेसाठी आणि उत्पादनवाढीसाठी अत्यावश्यक आहे. शेतकऱ्यांनी लागवडीपूर्वी जमिनीचे पाणी निचरा क्षमता, सुपीकता आणि पीएच श्रेणी तपासणे महत्त्वाचे आहे.
जमिनीचा प्रकार आणि पीएच श्रेणी
- ढोबळी मिरचीसाठी 6.0 ते 7.0 पीएच असलेली सुपीक जमीन सर्वोत्तम मानली जाते.
- जमिनीत चांगला पाण्याचा निचरा असणे गरजेचे आहे.
- वालुकामय चिकणमाती किंवा हलकी चिकट जमीन पिकासाठी योग्य ठरते.
जमिनीची मशागत
- नांगरणी:
- शेतकऱ्यांनी जमिनीची 15-20 सेमी खोलीपर्यंत नांगरणी करावी.
- उभी आणि आडवी नांगरणी केल्याने जमिनीत हवा खेळती राहते.
- सेंद्रिय खते:
- नांगरणीनंतर मातीमध्ये सेंद्रिय पदार्थ, कुजलेले शेणखत किंवा कंपोस्ट मिसळावे.
- यामुळे जमिनीतील पोषक तत्त्वे वाढतात आणि जमीन अधिक सुपीक होते.
- गवत आणि कचरा हटवणे:
- शेतात उगवलेले गवत आणि कचरा हटवून जमीन स्वच्छ करावी.
- जमिनीतून गाठी आणि मोठे दगड काढून टाकावेत.
बेड तयार करणे
- जमिनीची मशागत पूर्ण झाल्यावर 5-6 मीटर लांब आणि 1.2 मीटर रुंद बेड तयार करावेत.
- बेड तयार करताना दोन बेडमध्ये 30-40 सेंटीमीटर अंतर ठेवावे, जेणेकरून सिंचन व्यवस्थित होईल.
खत व्यवस्थापन | Capsicum Farming 2024
- लागवडीपूर्वी:
- NPK (60:40:40 किलो/हेक्टर) खतांचा वापर करावा.
- खताचा समतोल पुरवठा जमिनीतून झाडांना पोषण देतो.
- सेंद्रिय खते: चांगल्या उत्पादनासाठी शेणखत, कंपोस्ट आणि निंबोळी खत यांचा वापर करावा.
मल्चिंगचा वापर
- बेड तयार झाल्यानंतर 30 मायक्रॉन मल्चिंग पेपर अंथरावा.
- मल्चिंगचा वापर केल्याने:
- जमिनीतील आर्द्रता टिकून राहते.
- तण नियंत्रण होते.
- झाडांची मुळे जास्त प्रमाणात मजबूत होतात.
लागवडीसाठी शेवटचा टप्पा
- बेडवर व्यवस्थित पाणी देऊन जमीन तयार केली जाते.
- प्रत्येक रोप लागवड करताना झाडांमधील अंतर 45-60 सेंटीमीटर ठेवावे.
- सरीमध्ये 75-90 सेंटीमीटर अंतर ठेवावे.
ढोबळी मिरची खत व्यवस्थापन
फरगुशन पद्धत:
- ठिबक सिंचनाद्वारे खत व पाणी पिकांना अचूक प्रमाणात पोचवले जाते.
- यामुळे खर्च कमी होतो आणि उत्पादन वाढते.
लागवडीपूर्वी:
- सेंद्रिय खत: 20-25 टन/हेक्टर.
- NPK (60:40:40 किलो/हेक्टर).
लागवडीनंतर (फरगुशन):
- 15 दिवसांनी: युरिया 25 किलो/हेक्टर.
- फुलांच्या टप्प्यावर: NPK 20:20:20 मिश्रण.
- फळे लागण्याच्या टप्प्यावर: पोटॅशियम नायट्रेट 15-20 किलो/हेक्टर.
फायदे:
- अचूक पोषण, खतांचा कमी वापर, रोगप्रतिकारशक्ती वाढ.
ढोबळी मिरचीचे उत्पादन | Capsicum Farming 2024
ढोबळी मिरचीच्या योग्य लागवड आणि व्यवस्थापनाद्वारे शेतकरी भरघोस उत्पादन मिळवू शकतात.
1. प्रति हेक्टर उत्पादन:
- सरासरी 15-20 टन/हेक्टर उत्पादन मिळते.
- उच्च दर्जाच्या वाणांमुळे उत्पादन 25 टन/हेक्टर पर्यंत जाऊ शकते.
2. उत्पन्नावर प्रभाव करणारे घटक:
- वाणाची निवड (जसे की कॅलिफोर्निया वंडर, इंडस).
- सिंचन
- व खत व्यवस्थापन.रोग आणि कीड नियंत्रण.
3. बाजारभाव:
- ढोबळी मिरचीला स्थानिक व आंतरराष्ट्रीय बाजारात उच्च मागणी असते.
- सरासरी दर ₹30-₹80 प्रति किलो असतो, जो हंगामावर अवलंबून बदलतो.
| अधिक माहितीसाठी :- | येथे क्लिक करा |
| विविध योजनेसाठी वेबसाईट :- | येथे क्लिक करा |
| व्हॉट्सअँप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी :- | येथे क्लिक करा |
अधिक माहितीसाठी खालील विडिओ संपूर्ण बघा , Video Credit :- शेतकरी राजा shetkari raja
FAQ’s
ढोबळी मिरचीसाठी लागवडीपूर्वी कोणते खते द्यायचे?
सेंद्रिय खत 20-25 टन/हेक्टर आणि NPK 60:40:40 किलो/हेक्टर द्यावे.
फरगुशन पद्धती म्हणजे काय?
ठिबक सिंचनाद्वारे पाणी आणि खत अचूक प्रमाणात झाडांपर्यंत पोचवण्याची प्रक्रिया.
रोपलागवडीनंतर पहिले खत कधी द्यावे?
लागवडीनंतर 15 दिवसांनी युरिया 25 किलो/हेक्टर द्यावे.
झाडांच्या फुलांच्या टप्प्यावर कोणते खत द्यावे?
NPK 20:20:20 मिश्रण खताचा वापर करावा.
खत व्यवस्थापनाचे फायदे काय आहेत?
खर्च कमी होतो, पोषण अचूक मिळते, आणि उत्पादन वाढते.
इतर योजना :-
अशाच नवनवीन योजना नोटीफीकेशन साठी आजच आमचा ग्रुप जॉईन करा.
तुम्हाला ही माहिती उपयुक्त वाटली असल्यास आपल्या मैत्रिणींना आई – बहिणींना तसेच गरजू व्यक्तींना आताच शेअर करा.
धन्यवाद….!!