Mushroom Farming 2024 – मित्रांनो नमस्कार! आज आपण एक अत्यंत लाभदायक आणि लोकप्रिय शेती प्रकार, म्हणजेच मशरूम शेती विषयी माहिती घेणार आहोत. मशरूम शेती म्हणजेच घरामध्ये किंवा शेतात मशरूमची लागवड करणे. या शेतीचा मुख्य फायदा म्हणजे कमी जागेत आणि कमी खर्चात चांगला नफा मिळवता येतो.
Mushroom Farming 2024 – अळंबीची शेती म्हणजे काय?
अळंबी (Mushroom) एक प्रकारचा फंगस आहे जो पिकविण्याच्या उद्देशाने शेतीत लागवड केला जातो. अळंबी किंवा मशरूम ही एक अत्यंत फायदेशीर शेती आहे. याला मशरूम फार्मिंग असंही संबोधलं जातं. ही शेती विशेषत: घरगुती वापरासाठी किंवा व्यावसायिकदृष्ट्या केली जाते. मशरूम शेतीमध्ये, मातीचा वापर करण्याऐवजी विशिष्ट सेंद्रिय पदार्थांवर, जसे की भुसा, गव्हाच्या खोडांवर किंवा तंतूच्या सामग्रीवर मशरूमच्या स्पॉनचा वापर केला जातो. याला नियंत्रित वातावरणात चांगल्या उत्पादनासाठी ओलसर आणि थंड हवामानाची आवश्यकता असते.
अळंबीची शेती कशी करावी?
- ठिकाणाची निवड: अळंबी पिकवण्यासाठी अंधार आणि थंड जागा निवडावी लागते. गव्हाच्या खोड, तंतू, कापूस इत्यादी विविध सेंद्रिय पदार्थांचा वापर आधार म्हणून केला जातो.
- स्पॉनची निवड: मशरूमच्या बियाणांची (स्पॉन) निवड ही अत्यंत महत्त्वाची असते. विविध प्रकारच्या मशरूमसाठी वेगवेगळ्या स्पॉन्सची निवड केली जाते.
- आवश्यक तापमान आणि ओलावा: अळंबीची लागवड करण्यासाठी तापमान साधारणपणे २० ते २५ डिग्री सेल्सियस आणि आर्द्रता ८०% च्या आसपास असावी लागते.
- देखरेख: मशरूमची लागवड केल्यानंतर, त्याला नियमित पाणी देणे, हवा खेळवणे आणि स्वच्छता राखणे आवश्यक आहे.
शेतकरी मित्रांनो, जर तुम्हाला मशरूम शेती करून चांगले उत्पन्न मिळवायचे असेल तर या शेतीच्या बारकाईने समजून घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. मशरूम शेतीचा व्यवसाय सुरू करताना, प्रत्येक छोट्या गोष्टीकडे लक्ष दिले पाहिजे, कारण यामध्ये कमी असावं तरीही नुकसान होण्याची शक्यता असते. चला तर मग, बघूया मशरूम शेती कशी करावी.
अळंबी शेती करण्यासाठी आवश्यक गोष्टी:
- ठिकाण आणि शेड: सुरुवातीला, ३० बाय ४० रुंदीच्या पूर्ण बंदिस्त शेडची आवश्यकता असते. यामध्ये अंधार आणि उबदार वातावरण ठेवणे आवश्यक आहे.
- रॅक आणि ट्रे तयार करा: शेडमध्ये ३ फूट रुंद रॅक तयार करावेत. रॅकवर लांब दोरीचा वापर करून ट्रे बनवून, त्यामध्ये भुस्याच्या पिशव्या ठेवाव्यात.
- मशरूम लागवडीचे साहित्य: भुस्या आणि सेंद्रिय पदार्थांचा वापर करून पिशव्यात मशरूम स्पॉन (बियाणे) भरून त्याची लागवड करावी. ह्यामुळे मशरूमचे उत्पादन सुरु होईल.
अळंबीशेतीची प्रक्रिया:
- तापमान आणि आर्द्रता: पिशव्या लागवडीसाठी ठेवलेल्या खोलीत तापमान २२ ते २६ अंश सेल्सियस असावे आणि आर्द्रता ८०% असावी.
- स्पॉनचे वाढणे: बुरशीचे वाढलेले स्पॉन पिशव्यात पूर्णपणे पांढरे दिसल्यावर, त्या पिशव्या ब्लेडने कापून त्या रॅकवर ठेवाव्यात.
- पिशवी फाडल्यानंतरची प्रक्रिया: पिशवी फाडल्यानंतर ४-५ दिवसांत मशरूमची पूर्ण वाढ होते. यावेळी मशरूम उचलण्यासाठी हाताने सावधपणे ते काढावे.
अळंबी शेतीचे फायदे:
- कमी खर्चात अधिक उत्पन्न: मशरूम शेती कमी भांडवलात सुरू करता येते.
- जलद नफा: लागवडीपासून चांगला नफा मिळवायला जास्त वेळ लागत नाही.
- सरकारी मदत आणि अनुदान: मशरूम शेतीसाठी सरकारी अनुदानही उपलब्ध आहे. जर तुम्हाला या व्यवसायासाठी मदतीची आवश्यकता असेल तर सरकार तुम्हाला अनुदान देऊन मदत करू शकते.
अळंबी शेतीतून होणारे उत्पन्न
शेतकरी मित्रांनो, मशरूम शेती हा एक अत्यंत फायदेशीर व्यवसाय आहे. मशरूमच्या पिकाची विक्री मुख्यतः हॉटेल्स, रेस्टॉरंट्स आणि खाद्य उद्योगांमध्ये होते. याचबरोबर, मशरूम विक्री दोन प्रकारे केली जाऊ शकते – ओली आणि वाळलेल्या मशरूम
- मशरूमचे उत्पादन:
मशरूमची लागवड केल्यानंतर साधारणतः १२ ते १५ दिवसांत मशरूम दिसू लागतात. उत्पादन प्रक्रियेचे हे एक महत्त्वाचे टप्पे असतात. या टप्प्यात, प्रत्येक बेडवर साधारणतः २ ते २.५ किलो मशरूम तयार होतात. - मशरूमच्या दराची माहिती:
प्रत्येक किलो मशरूमचा दर साधारणतः ४०० ते ६०० रुपये पर्यंत असतो, ज्यावर बाजारातील मागणी आणि पुरवठ्याच्या परिस्थितीवर अवलंबून फरक पडतो. - एका बॅचमधून उत्पन्न:
एका शेडमध्ये, एका बॅचमधून ६०,००० ते ८०,००० रुपये पर्यंत उत्पन्न मिळवता येऊ शकते. याचा अर्थ, कमी वेळात आणि कमी जागेत चांगला नफा मिळवता येतो.
विक्री आणि मार्केटिंग:
मशरूमची विक्री सुरू करण्यापूर्वी, आपल्याला मार्केटिंग हे एक महत्त्वाचे पाऊल असते. हॉटेल्स, रेस्टॉरंट्स आणि स्थानिक बाजारात मशरूमची मागणी असू शकते, म्हणून त्याचे योग्य प्रमाणात वितरण आणि प्रचार करणे आवश्यक आहे.
अळंबीच्या शेतीसाठी काही टिप्स:
- मशरूमची लागवड करण्यापूर्वी योग्य प्रशिक्षण घेणं महत्त्वाचं आहे.
- मशरूमवर कंट्रोल ठेवण्यासाठी योग्य तंत्रज्ञानाचा वापर करा.
- स्पॉन खरेदी करताना उच्च गुणवत्तेची निवड करा.
निष्कर्ष:
मशरूम शेतीला योग्य तंत्रज्ञान, बाजारपेठेची माहिती आणि थोड्या मेहनतीची आवश्यकता आहे. यामुळे कमी जागेत आणि कमी भांडवलातही उत्तम उत्पन्न मिळवता येऊ शकते. तसेच, सरकारकडून अनुदान मिळवून हा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी मदत घेता येईल.
| अधिक माहितीसाठी :- | येथे क्लिक करा |
| विविध योजनेसाठी वेबसाईट :- | येथे क्लिक करा |
| व्हॉट्सअँप ग्रुप जॉईन करण्यासाठी :- | येथे क्लिक करा |
अधिक माहितीसाठी खालील विडिओ पहा , Video Credit :- Indian Farmer
FAQ’s
मशरूम शेती कशा प्रकारे केली जाते?
मशरूम शेतीसाठी बंदिस्त शेड आवश्यक आहे. त्यामध्ये भुस्या किंवा सेंद्रिय पदार्थांवर मशरूम स्पॉन लावून, तापमान २२-२६ अंश सेल्सियस ठेवून मशरूम लागवड केली जाते.
मशरूमच्या लागवडीसाठी किती वेळ लागतो?
मशरूम लागवड केल्यानंतर १२-१५ दिवसांत मशरूम दिसू लागतात आणि उत्पादन साधारणतः एक आठवडा चालते.
एका बॅचमधून किती उत्पन्न मिळू शकते?
एका बॅचमधून ६०,००० ते ८०,००० रुपये उत्पन्न मिळवता येऊ शकते.
मशरूमचे विक्री दर काय आहेत?
मशरूमच्या विक्रीचा दर प्रति किलो साधारणतः ४०० ते ६०० रुपये असतो.
मशरूम शेतीसाठी सरकार कडून अनुदान मिळवता का?
हो, मशरूम शेतीसाठी सरकार अनुदान प्रदान करते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना व्यवसाय सुरू करण्यासाठी मदत मिळू शकते.
इतर माहिती :-
Dragon Fruit Farming | ड्रॅगन फळाची शेती | पारंपरिक फळाच्या शेतीपेक्षा अधिक फायदेशीर
अशाच नवनवीन योजना नोटीफीकेशन साठी आजच आमचा ग्रुप जॉईन करा.
तुम्हाला ही माहिती उपयुक्त वाटली असल्यास आपल्या मैत्रिणींना आई – बहिणींना तसेच गरजू व्यक्तींना आताच शेअर करा.
धन्यवाद….!!